Binnenkort bespreekt de Gemeenteraad van Bodegraven – Reeuwijk het voorstel van B&W om het gebouw Turkenburg te verkopen en de brede maatschappelijke en culturele dorpshuisfunctie van het Evertshuis terug te brengen tot een bibliotheek- en theaterfunctie. Daarmee dreigt een kaalslag in de gemeente op gebieden als kunst, cultuur, muziek, onderlinge ontmoeting en samenhang.
Nauwelijks tien jaar geleden nam de gemeenteraad een breed gedragen besluit tot de inrichting van een multifunctioneel gebouw, waarin gemeentelijke diensten, bibliotheek, maatschappelijke organisaties en kunst- en cultuuractiviteiten zouden zorgdragen voor een levendig en laagdrempelig dorpshuis.
Inmiddels is het Evertshuis uitgegroeid tot een voor velen onmisbaar onderdeel van de plaatselijke samenleving. Er wordt intensief gebruik gemaakt van de bibliotheek, er wordt gestudeerd en vergaderd (afgelopen jaar een groei van 5% incidentele verhuur), er wordt een levendig theaterprogramma gerealiseerd (afgelopen jaar bijna 15% meer tickets), er vinden grootschalige evenementen voor de inwoners plaats als de Borftse Boekenmarkt, het Korenfestival Zang vanuit het Groene Hart, er wordt geschilderd, gebeeldhouwd en muziekles gegeven en vele lokale maatschappelijke organisaties vinden er een laagdrempelig thuis.
Onder andere die toename aan activiteiten heeft ervoor gezorgd dat, waar het Evertshuis in het verleden financieel niet rondkwam, sinds 2020 er ongeveer quitte gedraaid wordt. Met andere woorden: de subsidie die van de gemeente wordt ontvangen wordt geheel aan cultuur besteed en het beheer en de exploitatie van het pand bedruipt zichzelf. De beide stichtingen gezamenlijk laten vanaf 2020 licht positieve cijfers zien en hebben de afgelopen jaren geen extra financiering vanuit de gemeente nodig gehad.
De huidige exploitatie van het Evertshuis geeft dan ook geen enkele reden tot een zo drastisch besluit als het afstoten van het oude deel van het Evertshuis. Juist in dit deel zijn de muzieklokalen, het atelier en de los verhuurbare ruimtes gevestigd die zo belangrijk zijn voor de dorpshuisfunctie van het Evertshuis. Het voorgenomen besluit kan niet zijn ingegeven door het huidige financiële reilen en zeilen van het Evertshuis, maar ook zeker niet door een inhoudelijke visie op cultuur (er is nog geen cultuurnota). Waarom wil het college van B&W dan van het Turkenburgdeel van het Evertshuis af?
Er is blijkbaar een gemeentelijk vastgoedprobleem, dat overigens nog wordt verergerd door het feit dat de gemeente (haaks staand op de afspraken van ruim 10 jaar geleden) heeft besloten om haar eigen afdeling Burgerzaken uit het multifunctionele gebouw weg te halen. Het hierdoor ontstane gat in de huur kan door het Evertshuis ondertussen niet worden ingevuld hangende de discussie over de toekomst van het Evertshuis.
Door nu te kiezen voor de verkoopoptie offert B&W nu juist de extra toegevoegde waarde op die zo kenmerkend is voor het Evertshuis als dorpshuis: een centrale plek waar inwoners terecht kunnen om van cultuur te genieten, te vergaderen, muziek te maken, kunst te bewonderen, een kopje koffie te drinken en vooral elkaar te ontmoeten. Door die herkenbare en levendige ontmoetingsplek wordt een streep gehaald: een historische vergissing.
Wat dan wel?
In de afgelopen periode hebben we samen met de gemeente en de bibliotheek hard gewerkt aan de ontwikkeling van het concept Storyhouse in de gesplitste variant. De verkoop van het Turkenburgdeel zou dan de verbouwing aan het nieuwe deel kunnen bekostigen, waarbij nadrukkelijk ruimte zou worden gecreëerd voor wat wij de dorpshuisfunctie noemen: het atelier, de muzieklokalen en enkele los verhuurbare vergaderruimtes. Daarbij was onze inzet niet gericht op behoud van het gebouw, maar op behoud van het brede pallet van functies waar we als stichting voor staan.
Nu die business case op financiële gronden niet haalbaar blijkt te zijn, zijn we wat ons betreft weer terug bij af. De keuze die dan voor ligt (en die in de voorstellen van B&W node wordt gemist) is die tussen het drastische, onomkeerbare raadsvoorstel dat grote onzekerheden kent als het gaat om verwachte opbrengsten, voor de splitsing benodigde investeringen, frictiekosten, vergunning en parkeerproblemen en dat vooral ook de dorpshuisfunctie en vele organisaties en instellingen in de kou zet; of het veel overzichtelijke en financieel minder riskante scenario om het bestaande gebouw te handhaven en de twee in dat scenario resterende problemen op te lossen:
- door gezamenlijk een inspanning te verrichten om alternatieve huurders te vinden voor de gaten die door de gemeente worden achtergelaten (als we daar samen voor gaan zou dat toch moeten lukken),
- door als gemeente als verantwoordelijk eigenaar van het gebouw het (meerjarig) onderhoud weer op te pakken en het gebouw te verduurzamen. Met als resultaat dat een prachtige en unieke voorziening voor de inwoners behouden blijft.
Het zal duidelijk zijn dat wij voor die laatste variant pleiten. Laten we niet de historische vergissing begaan om onder druk van de financiële situatie kunst en cultuur, ontmoeting en de maatschappelijke betekenis ervan op te offeren.
Foto by Alice Bekkering
